Enürezis yani altına kaçırma durumu çocukluk çağında sıklıkla görülen bir problemdir. Özellikle 5-10 yaş aralığındaki çocuklarda karşılaşılmaktadır. 5 yaşından küçük çocuklarda alt ıslatma bir problem teşkil etmezken, 5 yaş sonrası alt ıslatma bir problemdir. Çocukluk döneminde alt ıslatmanın hangi zamanlarda görüldüğü, idrar yolları veya mesane ve böbrekle ilgili başka sorunların, hastalıkların olup olmadığı tedaviyi ve enürezis çeşitlerini etkileyen önemli noktadır.
Enürezis Nedir?
Enürezis çocuklarda görülen alt ıslatma sorunudur. Geceleri alt ıslatmaya enürezis nokturna, gündüzleri ve geceleri alt ıslatma sorunu ise enürezis diurna olarak bilinmektedir. Enürezis tanısının konulabilmesi için çocukta tekrarlayan biçimde haftada 2 kere ve en az üç ay boyunca yaşanması gerekmektedir. Çocuklar bu hastalıktan dolayı sosyal hayatlarında veya okulda sorunlar yaşamaktadır.
Enürezis Çeşitleri Nelerdir?
Enürezis çeşitleri iki alt grupta incelenmektedir. Basit (monosemptomatik) ve komplike (monosemptomatik olmayan) şeklinde ikiye ayrılmaktadır. Basit enürezis, çocuğun sadece geceleri yatağını ıslatması ve gün içerisinde böyle bir durumla karşılaşmamasıdır. Komplike enürezis ise gün içerisinde aniden tuvalete sıkışma veya sürekli idrara çıkma belirtilerinin görülerek geceleri de yatağın ıslatılmasıdır. Non-monosemptomatik enürezis durumunda; idrar yapmayı başlatmada zorluk, karından bir basınç uygulayarak işeme, idrarın zayıf akması, tek seferde işemenin gerçekleşememesi ve aralıklı devam etmesi, işeme sonrasında damlama görülmesi, idrar yolunda veya genital bölgede ağrı hissedilmesi gibi belirtiler görülebilmektedir. Mesane disfonksiyonu, bu türdeki alt ıslatma yaşayan çocuklarda görülebilmektedir.
Doğumdan sonra idrar kontrolünü sağlayamayan çocuklar için primer enürezis tanısı konulabilmektedir. Uzun bir süre -en az 6 ay boyunca- bu sorunu yaşamayan ancak idrar kaçırmanın tekrarlandığı çocuklara ise sekonder enürezis tanısı konmaktadır. Sekonder enürezis vakalarında psikolojik faktörler de etkili olabilmektedir.
Enürezis Nedenleri
Basit enürezis nedenlerine bakıldığında birden fazla etken görülmektedir. Mesane bozuklukları, uyku problemleri, genetik, hormonal sebepler değerlendirilmektedir. Alt ıslatan çocukların çoğunda genetik sorunlar bulunmamaktadır. Ancak küçük bir oranda işeme disfonksiyonu, üriner enfeksiyon, uyku apnesi gibi sorunlarla karşılaşılmaktadır. Aynı zamanda ailesinde daha önce altına kaçırma problemi yaşamış çocukların da bu sorunla karşılaşma ihtimali artmaktadır.
Alt ıslatma probleminin asıl üç nedeni;
- Uyanma bozukluğu (çok derin uykuda olma),
- Geceleri mesane kapasitesinin düşük olması,
- Gece idrar miktarının artmasıdır.
Enürezis Tedavisi
Enürezis tedavisi, hangi alt ıslatma türünün yaşandığına bağlı olarak farklı ama benzer yöntemlerle yapılmaktadır. Çocukta hangi sorunun alt ıslatmaya neden olduğu araştırılmalıdır. Enürezis tedavisinde hem ailenin hem çocuğun hazır hissetmesi gerekmektedir. Öncelikle davranışsal terapi uygulanarak süreç gözlemlenmelidir. Çocuklar uykudan önceki 2 saatte sıvı tüketmemeli ve fazla tuzdan uzak tutulmalıdır.
Non-monosemptomatik enürezis görülen çocuklar gün içerisinde ve geceleri altını ıslatmaktadır. Bu çocukta mesane kapasitesinin düşüklüğünden söz etmek mümkündür. Alarm tedavisi uygulandığında başarılı olma ihtimali yüksek olabilmektedir. Geceleri alarm ile çocuğun uyanması ve tuvalete gitmesi sağlanır. Alarm çocuğun iç çamaşırının üzerine veya çarşafına konulmaktadır. Aynı şekilde diğer bir tıbbi tedavi olmayan yöntem de uyandırma programlarıdır. Aile geceleri belirli saat aralıklarında çocuğu uyandırıp kendi başına tuvalete gitmesini sağlamaktadır.
Monosemptomatik enürezis tanısı konulan çocuklar, sadece geceleri olmak üzere haftada bir veya iki kere alt ıslatıyorsa da ilaç tedavisi uygulanabilmektedir. Bu ilaç, böbreğin ürettiği idrar miktarını azaltarak, çocuğun geceleri idrar ihtiyacını azaltmaktadır.
Eğer enürezis, bir hastalığa bağlı olarak geliştiyse de bu durumda o hastalık tedavi edilmekte ve alt ıslatma problemi de ortadan kaldırılmaktadır.
Enürezis çeşitleri nelerdir?
Kısaca monosemptomatik ve non-monosemptomatik olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Monosemptomatik türde hiçbir farklı semptom veya mesane problemi görülmez.
Primer enürezis ne demek?
Primer enürezis, çocuğun doğduğu andan beri hiçbir zaman idrar kontrolünü sağlayamaması durumuna denir.
Enürezis Kaç yaşına kadar?
Enürezis yani alt ıslatma sorunu, 5 yaşından büyük çocuklarda görülen bir durumdur.
Enürezis nasıl tedavi edilir?
Enürezis tedavisinde öncelikle ilaçsız günlük hayatta alınabilecek önlemler veya alarmla uyandırma gibi yöntemler uygulanmaktadır. Geçmeyen hastalarda ilaçla tedavi işe yarayabilmektedir.
Enürezis kaç yaşına kadar normal?
Enürezis çocuklarda 10-11 yaşına kadar görülebilmektedir.
